چرا کبد چرب می‌شود؟ علت و درمان بیماری کبدی

هر آنچه درباره کبد باید بدانید

یکی از بیماری های شایع کبدچرب است که با تغذیه ناسالم ایجاد می شود. وجود چربی در کبد امری طبیعی است ولی اگر بیش از 10 درصد وزن آن چربی باشد به آن کبد چرب می گویند. مهم تر اینکه کبد چرب بیماری خاموشی است که عوارض شدیدی را برای اعضای بدن به وجود می آورد. و ما قصد داریم در ایرانکده عوامل ایجاد یا تشدید کبد چرب را برای شما توضیح دهیم.

کبدچرب با چاقی مفرط، فشار خون بالا، دیابت و کلسترول در ارتباط هستند. ضمنا استئاتوز یا کبدچرب غیرالکلی در اثر مصرف الکل به وجود نمی‌آیند.حتی احتمال وقوع علائم کبد چرب در دوران بارداری هم وجود دارد.کبد چرب که بیشتر به دلیل نوع نادرست تغذیه و شیوه نادرست زندگی به وجود می آید امروزه افراد بسیاری از جامعه را درگیر کرده است، این بیماری در بدن نه تنها کبد را در گیر می کند بلکه به دیگر اعضای بدن آسیب می رساند و سلامت فرد را به خطر می اندازد.

کار کبد

کبد به عنوان یکی از اعضای اساسی بدن نقش یک مهمی را در بدن ایفا میکند که سموم و مضرات مواد غذایی مصرفی بدن را میگیرد، تا مواد غذایی به صورت کاملا سالم وارد بدن بشوند. کبد یک ویژگی دارد که توسط سلول های ترمیمی بازسازی و پاکسازی می شود.اما بروز عارضه کبد چرب مانع از کارایی درست این عضو می شود و کل سیستم بدن را با مشکل مواجه خواهد کرد.در بیماری کبدچرب، چربی بیش از حد نرمال در کبد تجمع می یابد و باعث التهاب کبدی می شود. این بیماری می تواند با اختلال در فعالیت طبیعی کبد همراه باشد که گاهی به سیروز کبدی یا نارسایی کبد منجر می شود. البته چربی به طور معمول در کبد وجود دارد اما وجود چربی 5 تا 10 درصد در کبد انسان نشان دهنده کبدچرب است که نیاز به درمان دارد.

علت بیماری کبد چرب چیست؟

کبدچرب می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، همچنین سیستم بدن بعضی از افراد به گونه ای است که باعث تجمع چربی را در کبد شده و در نهایت به سیروز کبدی پیش می روند اما طبق تحقیقات و تجربیات بیشترین عواملی که منجر به بروز کبد چرب می شود موارد زیر است.

چاقی یکی از عوامل بروز کبدچرب است در واقع اضافه وزن می تواند به تجمع چربی اضافه در کبد منجر شود.
مقاومت بدن در برابر انسولین که در این حالت سلول های بدن در مقابل هورمون انسولین مقاومت کرده و قند مصرف نمی کنند.
بالا بودن قند خون می تواند منجر به بروز کبدچرب شود که این قند می تواند به صورت پیش دیابت و یا دیابت نوع دو بروز کند.
وجود مقادیر بالاتر از حد نرمال چربی یا تری گلیسیرید در خون میتواند فرد را با کبدچرب مواجه نماید.
مصرف مشروبات الکلی یکی از شایع ترین عوامل بروز بیماری کبدچرب مخصوصا در جوامع غربی می باشد.
مصرف مواد غذایی چرب نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد کبدچرب است.
عدم فعالیت سالم و داشتن تحرک کافی و عدم ورزش در زندگی .
سوء تغذیه و رژیم غذایی ناسالم.
بارداری نیز می تواند منجر به کبدچرب شود.
استفاده زیاد از داروهایی مانند آسپرین، تتراسایکلین و استامینوفن.

به طور کلی هر یک از موارد بالا و یا تعدادی از ان ها در کنار هم می تواند باعث تجمع چربی در کبد شود این امر سبب بروز کبدچرب و همچنین این چربی می تواند باعث التهاب کبد و ایجاد بافت اسکار در کبد شود.

انواع کبد چرب

بیماری کبدچرب الکلی
بیماری کبدچرب غیر الکل
استاتو هپاتیت غیرالکلی و استاتو هپاتیت الکلی

کبد چرپ الکی

کبدچرب ممکن است در افرادی که الکل مصرف می‌کنند، ایجاد شود. که به آن کبدچرب الکلی (ALD) گویند. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه می‌بیند و قادر به شکستن چربی‌ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم‌ کم درمان می‌گردد.

کبد چرب غیر الکلی NAFLD چیست؟

NAFLD نوعی بیماری کبدچرب است که با مصرف الکل ارتباطی ندارد و خود به 2 نوع طبقه بندی می‌شود:

الف ) نوع ساده:

به وضعیتی گفته می‌شود که مقدار چربی موجود در کبد بیش از حد طبیعی است، اما التهاب یا آسیب کمی در سلول های کبدی دیده می‌شود و یا اصلا آسیبی وجود ندارد. کبد چرب ساده معمولاً خطرناک نیست و باعث صدمه یا عوارض کبدی نمی‌شود.

ب ) استئاتوهپاتیت غیر الکلی(NASH):

که در این حالت برعکس مورد ساده، به همراه چربی در کبد، التهاب و آسیب سلول های کبدی مشاهده می‌شود که می‌تواند باعث فیبروز یا زخم کبد شود. NASH همچنین ممکن است منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. در برخی از افراد مبتلا به بیماری کبدچرب عوارضی از جمله اسکارینگ یا زخم کبد که تحت عنوان فیبروز نیز شناخته می‌شود، مشاهده می‌گردد. اگر فرد دچار فیبروز شدید شود، به این حالت سیروز کبدی می‌گویند که وضعیتی غیر قابل برگشت می‌باشد.

کبد چرب ساده یا غیرالکلی

کبدچرب غیر الکلی به نوعی از کبد چرب گفته می شود که معمولا به دلیل عادات بد تغذیه، بی تحرکی و چاقی و یا زمینه ژنتیکی در بدن بیماران بروز می کند. کبد ساده چرب شایع ترین نوع این بیماری در جهان است. در کبدچرب غیرالکلی تجمع چربی در بافت کبد بیش از حد طبیعی است اما هنوز بافت کبد دچار آسیب نشده است.اگر اقدامی نسبت به درمان از سوی بیمار صورت نگیرد با گذر زمان و ازدیاد بیشتر چربی در بافت کبد این احتمال وجود دارد که سلول های کبدی تخریب شده و بیمار دچار استئاتوهپاتیت غیرالکلی و بروز فیبروز در کبد می شود.

علائم کبد چرب

کبد چرب گاهی کاملا بدون علامت است و با آزمایش و چکاپ تشخیص می‌دهند ولی گاهی نیز با علائمی همراه است که در صورت بروز هر یک یا چند از این علائم باید نسبت به بررسی های دقیق جهت تشخیص کبدچرب و درمان آن اقدام نمایید. از جمله علائم شایع کبد چرب موارد زیر است.

احساس خستگی و بی حالی مفرد.
احساس درد در قسمت بالای سمت راست شکم.
تورم شکم.
عدم تمرکز و احساس سردرگمی و گیجی.
حالت تهوع.
ضعف جسمانی.
بزرگ شدن عروق خونی زیر پوست.
بزرگ شدن طحال.
ایجاد زردی در پوست و زرد شدن سفیدی چشم.
قرمز شدن کف دست.
کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن.

عوارض کبد چرب

از آنجایی که کبد به عنوان یک صافی و فیلتر در بدن نقش دارد در صورتی که عملکرد آن با اختلال مواجه شود میتواند کل سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهد.مهمترین عارضه کبدچرب و NASH سیروز است. التهاب کبدی باعث بروز سیروز می شود.کبد در تلاش برای کاهش التهاب باعث بروز زخم هایی در بافت خود می شود که همان سیروز کبدی نام دارد.

تجمع مایعات در شکم که آسیت نام دارد.
تورم رگ های مری که به عنوان واریس مری معروف است و در صورت افزایش این روند می تواند منجر به پارگی رگ ها و خونریزی شود.
بروز احساس ضعف و گیجی و خواب آلودگی مفرد.
لکنت زبان.
نارسایی کبدی که این اتفاق در مراحل پیشرفته NASH است و کبد از کار می افتد.
سرطان کبد نیز می تواند در ادامه کبدچرب ایجاد شود.

‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍نکاتی برای جلوگیری از کبدچرب

برای جلوگیری از کبدچرب و عوارض احتمالی باید نکات ذیل داشته باشید:

از مصرف الکل خودداری کنید.
وزن متعادلی داشته باشید.
از رژیم غذایی غنی از مواد مغذی استفاده کنید که چربی‌های اشباع شده، چربی‌های ترانس و کربوهیدرات‌های تصفیه شده کمی داشته باشد.
جهت کنترل قند خون، تری گلیسیرید و سطح کلسترول اقدامات لازم را انجام دهید.
در صورت ابتلا به دیابت، به برنامه درمانی خود حتما عمل کنید.
در بیشتر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.

خطرات کبدچرب چیست؟

عارضه اصلی نوع NAFLD و NASH، سیروز است. سیروز در واکنش به آسیب کبدی مانند التهاب ایجاد می‌شود. مواقعی که کبد در تلاش است تا التهاب را کاهش دهد، اسکارهایی ایجاد می‌شود.

با ادامه التهاب، بافت‌های اسکار بیشتری در کبد قرار می‌گیرد. در صورتی که این روند متوقف نشود، سیروز منجر به چنین مشکلاتی خواهد شد:

تجمع مایع در شکم
گیجی، خواب‌آلودگی و آنسفالوپاتی کبدی
سرطان کبد
تورم وریدهای مری که می‌تواند پاره شود و خونریزی کند.
نارسایی کبد در مرحله پایانی به این معنی است که کبد دچار افتادگی شده است.

کلا آخر

حفاظت از کبد یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری کبدچرب و عوارض بعد از آن است. این پیشگیری شامل حذف نوشیدن الکل، رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش و … است. در صورت ابتلا به بیماری خاص نیز دستورالعمل‌های دکتر خود را گوش دهید و دارویی را که جهت درمان دیابت یا کلسترول بالا مصرف می‌کنید فراموش نکنید. در صورت ابتلا به کبدچرب نیز راه‌های درمان را قبل از پیشرفت بیماری انجام دهید تا از عوارض آن دور بمانید.