زن در اسلام و نقش آن در آفرینش

زن زیباترین واژه ی آفرینش است و موثرترین عامل تربیت و نگهبان سلامت روحی، روانی و جسمانی فرزند و جامعه است. زن و در بیان کلی تر ، برترین خلقت خداوند متعال در میان مخلوقات اوست. یکی از اهداف خلقت زن با توجه به آیات و روایات دین مبین اسلام، تکامل بخشیدن به آفرینش انسان و در مرتبه پایین تر تکامل بخشیدن به آفرینش مرد و همچنین بقای نسل انسان است

حضور زنان در اجتماع اسلامی به چه صورت است؟  

زن در اسلام به عنوان شریک مساوی و کامل مرد در تولید نسل بشر به رسمیت شناخته می‌شود. در راستای نقش تربیتی در خانواده می تواند در اجتماع به فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بپردازد. اسلام مانع مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نمی شود بلکه برای این کار ارزش قائل است. زن از نگاه قرآن عضوی موثر در اجتماع است و باید مانند مردان در مسایل مهم اجتماعی نقش آفرینی کند. در کل، اسلام جامع ترین و کامل ترین نگرش نسبت به اشتغال و شخصیت زن دارد.

جایگاه زن در دین اسلام

سیر تحول جایگاه زن در فرهنگ و اعصار گذشته ایران، سیمای زن در خانواده و نظام حقوقی ایران و همچنین کارکردهای زن در نقش های مختلف در جامعه. نتایج نشان می دهد که زن به تکامل رساننده خلقت انسان و جنس مقابل آنان یعنی مردان است.

زن و مرد در دین اسلام همواره جایگاه مساوی دارند. اگر در جایی تفاوتی وجود دارد، صرفا حاصل تفاوتی است که در نقش و وظایف آنان وجود دارد. زنان ایرانی از باستان تاکنون مورد تکریم بودند و الهه ها در برخی فرهنگ ها تقدس داشته اند.

اگر زمانی در حق آنان ستم و یا اجحافی باشد ، به سبب عوامل بیگانه با حاکمان خودکامه بود که سعی در به بیگاری کشاندن زنان داشته اند. نقش زن در زندگی و خانواده بیش از مرد است. زنان در مسیر پر پیچ و خم زندگی، نقش های گوناگونی همچون نقش دختری، همسری، مادری و غیره را بر عهده دارند که برترین آنها مادری است.

بنیان گذار خانواده

زن و مرد پایه‌گذار اصلی بنیان خانواده هستند.خداوند متعال به‌منظور شکل‌گیری نظام احسن و گردشِ گردونه زندگیِ خانوادگی و اجتماعی، به‌گونه‌ای بهنجار و همراه با لذت‌های مادی، معنوی و روان‌شناختی، به زن و مرد استعدادها و ظرفیت‌های متفاوتی هدی داد و همتراز با استعدادهای آنان، نقش‌هایی را از این دو گوهر ارزشمند انتظار دارد.

با ژرف‌اندیشی در گزاره‌های اسلامی روشن می‌شود که اسلام به توزیع متوازن ساختار قدرت و مدیریت خانواده و تامین نیازهای عاطفی و روان شناختی اعضای آن به نحوی خردمندانه و حکیمانه نگریسته و هر عضوی از اعضای خانواده را در نقشی شایسته و برازنده میداند.

بی‌توجهی به استعدادها، ظرفیت‌ها، منزلت اجتماعی و معنوی زن و مرد در واگذاری نقش‌های خانوادگی و اجتماعی، آسیب‌های زیادی در پی دارد.

امتیازات مقام زنان

قرآن کریم ویژگی­های منحصر به فردی را برای زنان بر می ­شمرد که برخی از آنها عبارتند از:

زن و تکثیر نسل انسان

خداوند متعال در این باره می­فرماید:

«نِسَاؤُکُمْ حَرْثٌ لَّکُمْ فَأْتُواْ حَرْثَکُمْ أَنیَ‏ شِئْتُم‏» زنان شما کشتزار شمایند، پس (برای کشت فرزند صالح) بدانها نزدیک شوید هرگاه (مباشرت آنان) خواهید، و چیزی برای خود پیش فرستید و خدا ترس باشید و بدانید که محققا نزد خدا خواهید رفت. و (ای رسول) اهل ایمان را بشارت ده.

وجود چنین جایگاهی برای زن، مسئولیت و وظیفه‌ی او را در مرتبه‌ی انسانی بسیار سنگین است. تا آنجا که به جهت وجود چنین جایگاه ممتازی، دامن زن، مدرسه‌ی انسان­ سازی و او خود مربی این مدرسه انسانی است.

زن و ایجاد آرامش

خداوند متعال در آیات متعددی زن را مایة آرامش زندگی معرفی می­کند:

«مِنْ ءَایَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمُ مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُواْ إِلَیْهَا» «و از نشانه ‏های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.»

خداوند متعال در این آیات، آفرینش زنان را که مایة آرامش­ بخشی به زندگی است به راستی وجود همسران با این ویژگی­ها، برای انسانها که مایه‌ی آرامش زندگی است یکی از مواهب بزرگ الهی محسوب می‌شود و اگر کسی تفکر کند متوجه می‌شود که این دو جنس مکمل یکدیگرند و مایه‌ی شکوفایی و نشاط و پرورش یکدیگر می‌باشند و زن است که کانون خانواده را گرم و با نشاط نگه می‌دارد و باعث رشد و کمال انسان می‌شود.

آری خداوند متعال همسر بودن زن را آیه‌ی خویش خوانده و اثر وجودی او را سکون میداند. و این خود دلالت بر ویژگی ممتازی دارد که در زن وجود دارد.

زن و مقام مادری

از دیگر ویژگی­ های ممتاز زنان که سیمایی انسانی و رحمانی به آنها اعطا کرد، شأن و منزلت مادری است. خداوند متعال در این باره می ­فرماید:

«وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً …»

«ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می‌کند و با ناراحتی بر زمین می‌گذارد و دوران حمل و از شیر بازگرفتنش سی ماه است.»

در این آیه لزوم حق­ شناسی در برابر مادر یادآور شده و بر سه محور اساسی تأکید می­شود:

الف. دوران حمل: قرآن کریم در این آیه رنج­ها و مرارت­های مادران را در دوران حمل خاطرنشان می­سازد؛ «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً»

ب. وضع حمل: بر اساس این آیه مادران به هنگام وضع حمل نیز سختی و رنج فراوانی را متحمل می­شوند؛ «وَضَعَتْهُ کُرْهاً»

ج. دوران شیردهی: دوران طولانی مدت شیردهی نیز یکی دیگر از مقاطع پر زحمت دوران زندگی مادران است که در این آیه مورد تأکید قرار گرفته است. «حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً»

وی در طول این سی ماه بزرگ­ترین ایثار و فداکاری در مورد فرزندش انجام می‌دهد، چنانکه با صبر و حوصله تمام نیازهای فرزند را تشخیص داده و برآورده می‌کند.

کلام آخر

نتیجه اینکه، یک زن، نقش عظیمی در ایجاد آرامش و محبت در زندگی و نقش پرورش جنین سالم و تربیت صحیح فرزندان در مسیر الهی، می‌تواند داشته باشد. و به خاطر همین است که اسلام تأکید بر ماندن زن در جایگاه عظیم انسانی‌اش دارد.

در تاریخ شاهد آنیم که مردان بزرگ جهان، موفقیتشان، مرهون پاکی ولادت آنها و تربیت صحیحشان در زندگی بوده است.