تاریخ سومریان باستان نخستین تمدن در جهان

سومر را نخستین تمدن در جهان با مصر باستان نامیدند که در جنوب بین النهرین ، جنوب عراق امروزی قرار دارد . نخستین نمونه های خطی سومریان قدمتی بیش از ( 2500 سال پیش از میلاد ) را نشان نمی‌دهد اما مورخان طبق تحقیقاتی که انجام دادند بر این باورند که با توجه به نام های شهرها، رودها، شغل‌ها و دیگر اسناد مکشوفه ، این منطقه اولین بار بین سالهای (5500 تا 4000 پیش از میلاد ) توسط قومی غیر سامی که به زبان سومری سخن می‌گفتند مسکونی شد.

پیدایش تمدن سومریان

نخستین بار در قرن هفدهم بود که غربیها به تمدن باستانی مشرق زمین و بین النهرین علاقه‌مند شدند یعنی هنگامی که پپترودلاواله – شرح جذابی از مسافرت خود و آنچه دید و شنید ارائه کرد و خشت های بابل و اور را که حروفی ناشناخته بر آن حک بود به تماشا گذاشت و محافل علمی و فرهنگی و دربارها متوجه اهمیت جست و جو در مشرق زمین و بین النهرین شدند و سفرهای تحقیقی مختلفی آغاز شد .

اما در آن زمان این سفرها و تحقیقات منحصر به بازدید از آثار و بقایایی بود که در سطح خاک قرار داشتند یا ویرانه هایی که در دسترس قرار می گرفتند و کسی به فکر حفر تپه ها بر جای مانده نبود. تا اینکه در ۱۸۴۳ برای نخستین بار، پل امیل بوتا ، کنسول فرانسه در موصول که ایتالیایی تبار بود نخستین کاوش را در خرساباد شروع کرد و شهر آشور را کشف و دوران جدید آغاز شد. حدوداً در همان زمان یک انگلیسی به نام «سر هنری لایارد» به اقتباس از بوتا در نمرود و نینوا به حفاری پرداخت.

زبان سومریان

تحقیقات زبان شناسی و خط شناسی بر روی کتیبه سه زبانه تخت جمشید ( پارسه) که از آغاز قرن نوزدهم آغاز گردید ادامه داشت. دو زبان اول که فارس باستان و عیلامی بود. و زبان سوم نیز در نیمه قرن نوزدهم رمز گشایی شد. سومین زبان سامی که امروزه به آکادی شهرت دارد و راه برای شناخت دوران‌های باستانی بین النهرین هموار شد. بوتا و لایارد، علاوه بر تعداد زیادی مجسمه های سنگی که به اندازه طبیعی ساخته شده بود، قطعاتی از نقوش بر جسته و اشیای ارزشمند و نفیس دیگر که از کاخ ها و معابد و محل های باستان بین النهرین بدست آورده بودند با خود به اروپا بردند .

موزه هایی چون لوور را تزیین نمودند و گزارش های مفصل و شگفت انگیزی از کارهای خود را نیز به ارمغان آوردند که یکی از آنها کتابخانه آشو بنی پال (۶۶۹-۶۲۷ ق. م) آخرین امپراطور با قدرت آشور بود که از شهر باستانی نینوا بدست آمد و شامل نوشته های مذهبی ، ادبی و علمی و به خط بابلی و آشوری بود در بین این نوشته ها لوحه های دیگری بدست آمد که به خط و زبان دیگری بودند که بعد ها معلوم شد سومری هستند و زبان و خط سومری ۱۵۰۰ سال قبل از آشور استفاده می‌شدو قبل از زبان آکادی است.

خط میخی

خط میخی، به عنوان اولین سیستم‌ نوشتاری اختراع و بر روی زمین شناخته می‌شود. بر اساس اطلاعات موجود، خط میخی، در اواخر چهارمین هزاره‌ی پیش از میلاد، توسط سومریان ابداع و زبان نوشتاری پیش از آن، برگرفته از زبان‌های اکدی، ابلایی، ایلامی، هیتی، لووی، حتی، هوریان و اورارتو بود. این نوشتار، از خط میخی اوگاریتی و خط میخی فارسی باستان الهام‌ گرفته و به تدریج، با الفبای فنیقی در طول امپراتوری نئو-آشوری جایگزین شد.

 بر اساس اطلاعات موجود، خط میخی از ابتدای توسعه، به مدت 3000 هزار سال مورد استفاده است. قدمت کاربرد آن به 34 قرن قبل از میلاد مسیح، تا قرن دوم میلادی بازمی‌گردد.

کشفیات

کشفیات در سال ۱۸۵۴ دو نفر باستان شناس انگلیسی محل سه شهر سومری اور ، اریدو ، اوروک را پیدا کردند و در اولین کاوشها که سرپرستی آن را ارنست دوسارزاک به عهده داشت اشیای نفیسی مانند مجسمه گودآ و دو مهر استوانه با خط نوشته سومری بود.

در اواخر قرن نوزدهم فرانسوی ها خرابه های شهر لاگاش را پیدا کردند که الواح بسیاری داشت و همچنین در سال ۱۸۸۹ غنی ترین کتابخانه از اسناد خط و زبان توسط باستان شناسان آمریکایی از شهر مذهبی بدست آمد که بیش از پنجاه هزار لوح یا کتیبه با نوشته بود و تمدنی که می تواند به اندازه مصر و یونان دارای گنجینه باشد.

بین النهرین

اکثر این محققان و خاور شناسان هدفی جزء تزیین موزه‌های خودشان و کشورشان نداشتند بهمین دلیل آثار غیر زیبا را خیلی مهم نمی‌دانستند و به همین علت بسیاری را از بین بردند و تعداد اندکی را حفظ کردند تا موقعی که آلمانی های بافرهنگ وارد عراق شدند در اوایل قرن بیستم « روبرت کولدوی » در بابان و والتره آندره در آشور تکنیک های جدیدی پیش گرفتند که خیلی موثر بود در فاصله بیست ساله بین دو جنگ جهانی که شاید پرثمرترین و بهترین ادوار تاریخ باستان شناسی بین النهرین بنامیم . در این دوره لئونارد وولی حفاری شهر باستانی اور را به عهده گرفت شهری که در تورات به عنوان زادگاه ابراهیم نبی نام بردند. سر کئنارد ولی موفق به کشف قبرستان سلاطین سلسله اول (۲۴۵۰ ق م) شد.

زیگورات

یکی از جذاب‌ترین ساختارهای معماری این منطقه، زیگورات (Ziggurat of Ur) است. این سازه‌ی باستانی، در شهر Ur (شهر ناصریه عراق امروزی) بنا شد و قدمت آن به 21 قرن پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. البته زیگورات در 6 قرن پیش از میلاد مسیح، شروع به نشست کرد، اما به دستور پادشاه نبونعید (King Nabonidus) بازسازی شد.

شهر اِریدو

 شهر اِریدو (Eridug) قدیمی‌ترین شهر کره زمین و اولین سکونتگاه سومریان باستان است. پس از رانده شدن پادشاهی از بهشت به کره زمین، اولین پادشاه سومری در شهر اریدو، Alulim نام داشت. او در حدود 28 هزار و 800 سال حکومت کرد! Alaljar به عنوان پادشاه بعدی، 36 هزار سال حاکمیت را در دست داشت. دو پادشاه بعدی در مجموع 64 هزار و 800 سال در زمین به حکومت پرداختند. در واقع لیست پادشاهان سومری، مربوط به دورانی‌ست که خدایان همراه با انسان‌ها در زمین زندگی می‌کردند.

آنوناکی ها

سومریان باستان، از آنوناکی هم صحبت می‌کنند! آنوناکی به عنوان گروهی از خدایان در چندین فرهنگ باستانی از جمله سومری، اکدی، آشوری و بابلی حضور داشته است. آنوناکی‌ها، به عنوان یکی از بحث‌برانگیز‌ترین موضوعات داغ و جذاب در میان مردم سراسر جهان معروف است. میلیون‌ها نفر از سراسر جهان بر این باور هستند که آنوناکی‌ها، خالقین نسل انسانند و در واقع خدایانی با ساختار گوشت و خون هستند که در گذشته‌ای دور در زمین حضور یافته‌اند.

خدایان سومریان

سومریان خدایان متعددی را پرستش می‌کردند که از جمله آنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انلیل (Enlil): خدای هوا
• انکی (Enki): خدای دانش
• ارشکیگال (Ereshkigal): فرشته‌ای از عالم اموات
• اینانا (Inanna): خدای نبردها
• آنو (Anu): صاحب بهشت و خدای اصلی
• نامو (Nammu) – ننهورساج (Ninhursag) – نانا (Nanna): خدایان ماه و اوتا (Utu): خدای خورشید