سفر‌ جذاب به جنگل سر سبز فندقلو

فندقلو یکی از جاهای دیدنی اردبیل است که هم برای گردشگری و هم میان مردم اردبیل، کلی طرفدار دارد و یکی از پاتوق‌های اصلی اردبیلی‌ها برای گذراندن تعطیلات آخر هفته در کنار خانواده است.

بیشتر از نصف منطقه جنگل فندقلو (حدود سه‌چهارم) را مراتع و دشت‌های وسیعی شکل می‌دهند که در فصل بهار به گُل می‌نشینند و رنگ‌ولعاب زیبایی به منطقه اضافه می‌کنند. یک‌چهارم باقی مانده هم مناطق جنگلی هستند که با درختان فندق و تمشک و گیلدیگ و… پر شده‌اند.

در سال ۱۳۸۹ طرح رهاسازی مارال‌ها در جنگل فندقلو کلید خورد و در حال حاضر ۱۱ راس مارال در منطقه‌ای محافظت‌شده داخل این جنگل زندگی می‌کنند. همان سال هم جنگل فندقلو در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

دلیل نام‌گذاری این جنگل؟

جنگل فندقلو، مملو از درختان سخاوتمند و پربار فندق! به خاطر همین هم اسم «فندقلو» روی این جنگل مانده است. البته درختان دیگری هم در این جنگل وجود دارد، اما چون از خیلی سال‌های پیش، فروش فندق این جنگل‌، منبع درآمد محلی‌ها بوده به همین اسم هم معروف است

محلی‌ها به این جنگل «مِشه» به معنی جنگل و «فیندیقلی» که همان تلفظ ترکی فندقلو است، هم می‌گویند.

تاریخچه جنگل فندقلو

 تاریخچه جنگل فندقلو به میلیون‌ها سال پیش برمی گردد و می‌توان آن را ادامه جنگل‌های هیرکانی نیز به حساب آورد. قدمت بالای این جنگل و قدم زدن در میان درختانی که از میلیون‌ها سال پیش پا برجاست، هیجان این گردشگری را نیز تکمیل می‌کند.

این جنگل ۱۶ هزار هکتاری محل مناسبی برای زندگی حیواناتی مانند خرس قهوه‌ای، مارال، گرگ، روباه و پرندگان متفاوتی بوده و همچنین گونه‌های گیاهی زیادی از جمله فندق، راش، ممرز، بلوط ازگیل، سیب وحشی و… در این جنگل یافت می‌شود.

بخش بزرگی از پوشش گیاهی این منطقه را درختان فندق تشکیل می‌دهد . همین علت است که این جنگل به جنگل فندقلو معروف شود.

منطقه توریستی گردشگری

این جنگل را در واقع باید دنباله جنگل‌های نیمه‌گرمسیری استان گیلان بوده که به دشت‌های استان اردبیل ختم می‌شود. همین موضوع باعث شد که در تمام طول سال، گردشگران زیادی برای دیدن این طبیعت زیبا به جنگل فندقلو نمین سفر کنند. ازاین‌رو منطقه مهمی در صنعت اکوتوریسم و گردشگری استان اردبیل محسوب می‌شود. از طرفی دیگر نزدیکی به گردنه حیران و تله‌کابین حیران به فاصله ۵ کیلومتری از شهرستان نمین، این منطقه بیش‌ازپیش کانون توجه مسافران است.

دشت گل‌های بابونه

در این جنگل گل‌های بابونه با ارتفاع بلندی هست که مطمئناً در کمتر جایی دیگر می‌توان دید و لذت برد. این وسعت از بابونه‌های زیبا باعث شد که هرساله در روز جهانی گل گیاه مصادف با ۲۴ و ۲۵ خردادماه در جنگل فندقلو، جشنواره ملی گل بابونه برگزار شود.
پوشش گیاهان دارویی این منطقه مختص بابونه نبوده و به دلیل آب‌وهوای مطلوب انواعی از بومادران در این جنگل می‌توانند رشد یابند. پامچال، خاس، نسترن، گل گاوزبان، بنفشه و گیلدیک دیگر گیاهانی هستند که در آن جا پرورش می یابند.
 عمر گل بابونه این منطقه کوتاه و محدود به بهار و اول تابستان است؛ بنابراین برای دیدن دشت بابونه حتماً در یکی از سه ماه اردیبهشت، خرداد و یا تیر به این منطقه سفر کنید.

جشنواره گل‌‌های بابونه

در روزهای ۲۴ یا ۲۵ خرداد هر سال به مناسبت روز جهانی گل و گیاه، جشنواره گل‌‌های بابونه در این مکان برگزار‌ می‌شود. خیلی از گردشگران برای شرکت در آن به جنگل فندقلو‌ می‌آیند.

وجود گونه‌های نادر گیاهی در جنگل فندقلو

نکته جالب این که با آن که نامش جنگل است، اما تنها یک‌چهارم از ۱۶ هزار هکتار وسعتش را جنگل دربرگرفته و مابقی دشت و مراتع است. اما همین حجم از جنگل نیز دارای درختانی کمیاب است.
همان‌طور که نام این جنگل مشخص می‌کند، فراوانی درخت فندق در آن جا بسیار چشمگیرتر از سایر درختان است؛ ولی در این منطقه گونه‌های کمیابی از دیگر درختان مثل بلوط، مازو، راش، بیدمشک و ممرز نیز وجود دارد که در کمتر جایی دیگر می‌توان پیدا کرد.
البته در این جنگل وجود درختان میوه را نیز نمی‌توان نادیده گرفت و انواعی از درخت میوه مثل آلو، گوجه سبز، تمشک، سیب جنگلی، توت‌فرنگی و ازگیل هم در آن جا می‌توان یافت.

زیستگاه جانوران متعدد

در جنگل فندقلو نمین، شمار زیادی از حیوانات گرد هم آمدند که در این میان جانورانی مانند سمور، گرگ، روباه و خرس قهوه‌ای بیشتر به چشم می‌آیند. همچنین در این منطقه پرندگانی نظیر عقاب طلایی، قرقاول، کلاغ ابلق، کبک و چکاوک نیز مشاهده شده است.

تماشای مارال ها

مارال‌ها از زیرگونه‌های گوزن هستند. جنگل‌ فندقلو اردبیل از گذشته محل زندگی مارال‌ها است؛ اما شکار بی‌رویه، این جانور را در خطر انقراض قرار داد. چند سال پیش طرح حفاظت و افزایش مارال‌ها اجرا شد و 10 رأس مارال در این جنگل رها شدند. امروزه تعداد این جانوران به 20 راس رسید که جای امیدواری دارد. برای آشنایی بیشتر گردشگران با این جانور ارزشمند و لذت‌بردن از چنین مخلوق با ابهتی، امکان تماشای این حیوانات فراهم شده است. در قسمتی از جنگل فنس کشیده شده است و شما می‌توانید مارال‌هایی که دارند بازی و جست‌وخیز می‌کنند، تماشا کنید و لذت ببرید.

مجموعه گردشگری جنگل فندقلو

زیپ لاین جنگل فندقلو

زیپ لاین سواری یکی از مهیج‌ترین تفریحاتی است که می‌توان در برخی جنگل‌های ایران تجربه‌اش کرد. مجموعه تفریحی حیران هم یکی از جاهایی است که یکی از مهیج‌ترین و بهترین زیپ لاین های ایران را در دل خود جا داده است. این تفریح جذاب در دل جنگل فندقلو نیست؛ اما اگر وسیله نقلیه داشته باشید، فاصله چندانی هم با محل تفریح شما ندارد.

گردشگری با تله کابین جنگل فندقلو

اگر اهل هیجان و گردشگری هستید تله کابین سواری یکی از مهیج‌ترین تفریحاتی است که می‌توانید در سفرتان تجربه کنید آن هم تله کابینی با چنین منظره‌ای!
حتی اگر ترس از ارتفاع دارید باید این اطمینان را به شما بدهم که تله کابین فندقلو از استانداردترین خطوط تله کابین کشور است پس بهتر است بر ترس خود غلبه کنید و خود را از تماشای مناظر اطراف آن هم از چنین ارتفاعی محروم نکنید.

این مسیری ۱۷۵۲ متری را طی می‌کند و شما می‌توانید از آن بالا به تماشای جنگل فندقلو، گردنه حیران، دریای خزر و حتی کوه‌های جمهوری آذربایجان را نیز ببینید.

تله کابین دارای ۳۰ کابین ۶ نفره می‌باشد و در هر ساعت ۱۳۵۰ نفر می‌توانند با این تله کابین جابه‌جا شوند. سه کابین ویژه این تله کابین که با صندل‌های چرمی، سیستم پخش موسیقی، شیشه‌های دودی و یخچالی همراه با خوراکی تجهیز شده نیز مورد توجه بازدید کنندگان بوده و تجربه متفاوتی برایتان رقم خواهد زد.

مزیت تله کابین

مزیت مهم تله کابین که باعث محبوبیت بیشتر آن نسبت به زیپ لاین شده است، مساحت طولانی و امنیت بیشتر است. تله کابینی که از جنگل فندق عبور می‌کند، از گردنه حیران شروع می‌شود. این تله کابین در قسمتی از مسیرش به جنگل فندقی ما می‌آید و در آخر شما را تا نزدیکی دریا می‌برد. اکثر تله کابین های ایران هم از نظر مسافت هم از نظر امنیت امتیاز خوبی دارند؛ پس نگران نباشید و با خیال آسوده از چشم‌اندازها لذت ببرید. مسیر قدیمی که شما را سریع‌تر به تله کابین حیران می‌رساند، الآن بسته است؛ پس باید از مسیر جایگزین به گردنه حیران بروید.

گردشگری با سورتمه جنگل فندقلو

سورتمه های ایران چندان متنوع نیستند؛ اما سورتمه حیران با تمام آن‌ها تفاوت دارد. سورتمه‌ سواری یکی از تفریحاتی است که آرزوی مشترک ما در کودکی بوده است. امروزه که قد کشیدیم می‌توانیم این آرزو را عملی کنیم. سورتمه گردنه حیران طولانی‌ترین سورتمه ریلی ایران است. این سورتمه همچنین بزرگ‌ترین سورتمه ایران هم به حساب می‌آید. هیجان این سورتمه خوشیتان را تکمیل می‌کند.

پیست‌های اسکی می‌توانند آدرنالین را به بیشترین درجه ممکن برسانند. حالا تصور کنید چنین پیستی با این حجم از هیجان به جای برف، چمن  داشته باشد. چمن در گاهی اوقات از برف سُرتر است به همین علت هیجانش بیشتر است. تعداد پیست های اسکی ایران زیاد نیست؛ اما همین تعداد کم کیفیت قابل قبولی دارند. اگر تجربه اسکی ندارید؛ می‌توانید از مسئولان پیست کمک بگیرید.

پیست کارتینگ جنگل

دقایق در زندگی ما مهم هستند؛ اما ما اکثر اوقات به آن‌ها توجه نداریم. تنها زمانی ما متوجه اهمیت دقایق می‌شویم که برای آن‌ها پول پرداخت کنیم. کارتینگ حیران مسافتی هزار متری دارد که شما اجازه دارید در 6 دقیقه از آن استفاده کنید. شما تمام تلاشتان را به کار می‌گیرید تا نهایت استفاده را از این 6 دقیقه ببرید. لذت این تفریح بسیار است. کارتینگ هم برای خانم‌ها و هم آقایان مجاز است. کودکان بیشتر از 11 سال مجاز به کارتینگ‌سواری هستند. برای استفاده از کارتینگ تجربه شما در رانندگی مهم نیست. حتی بدون گواهینامه هم می‌توانید کارتینگ سوار شوید.

گردشگری به جاهای دیدنی نزدیک به جنگل فندقلو اردبیل

دشت گل های بابونه

گردشگری دشت گل‌ های بابونه مانند تمام گل‌های جهان عمر محدودی دارد؛ عمری که در عین کوتاهی با برکت است. این دشت وسیع به فرشی از جنس بابونه می‌ماند که از اردیبشهت تا خرداد سبز است. خرداد که با سرعت تیر بگذرد، عمر گل‌های این دشت هم تمام می‌شود. از برکت وجود این دشت همزمان با روز گیاه در جنگل فندقلو نمین جشنواره‌ای بزرگ برپا می‌شود. این جشن در 24 و 25 خرداد هرسال در دشت بابونه تشکیل می‌شود.‌ گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری در این تاریخ خود را به اردبیل می‌رسانند. در جشنواره بابونه هر کسی که حرفی برای گفتن و هنری برای ارائه دارد، شرکت می‌کند. از هنرمندان گرفته تا کسب‌وکارهای کوچک خانگی برای جلب نظر گردشگران بهترین محصول خود را ارائه می‌دهند.

دریاچه سوها

بازدید و گردشگری دریاچه سوها مرکز آرامش است. بعد از اتمام جشنواره اگر به خلوت داشتید، حتماً سری به دریاچه بزنید. این دریاچه در شهری با همین نام قرار دارد. دریاچه در پشت سد تشکیل شده است. انعکاس آسمان در آب زلال دریاچه منظره‌ای بی‌نظیر را به تماشاگر نشان می‌دهد. نگران مسیر نباشید، از جنگل فندقلو تا دریاچه 10 دقیقه راه است. شب را می‌توانید در جوار دریاچه‌ سوها با آرامش سپری کنید.

دریاچه نئور

در وسط کوه‌ها قرار گرفته است و انگار این آب زلال از قلب کوه‌ها به بیرون می‌جوشد. از دور دریاچه مشخص نیست؛ اما زمانی که به دریاچه نزدیک می‌شوید، تعجب می کنید. از خودتان می‌پرسید خواب هستید یا بیدار؟ کوه‌هایی با کلاه سفید و تنه تیره دست در دست هم گذاشته‌اند تا از دریاچه حفاظت کنند. در کنار دریاچه سبزه‌ها لباس گلدار پوشیدند و خود را به ضیافت زیبایی‌ها رساندند. بازدید از این دریاچه را به هیچ عنوان از دست ندهید..

آبشار و آبگرم سردابه

گردشگری به آبشار و آبگرم سردابه می‌تواند خستگی سفر چند روزه را از تنتان بیرون بکشد. در هوای سرد اردبیل آبی گرم وجود دارد که از دل گرم زمین می‌جوشد. این آبگرم را با نام آبگرم مشه سویی هم می‌شناسند و این نام دوم شهرت بیشتری دارد. آبگرم اردبیل مانند اکثر آبگرم های ایران خاصیت درمانی دارد. این آبگرم برای پا درد و کمر درد بسیار مفید است. برای رسیدن به این آبشار به وسط جنگل‌ فندقلو اردبیل بروید.

ارتفاعات باغرو

ارتفاعات باغرو رشته کوه‌هایی است که ارتفاعش تا 3هزار متر می‌رسد. قسمتی از جنگل فندقلو تا ارتفاعات باغرو کشیده شده است. این ارتفاعات سرچشمه آبشار‌ها و رودخانه‌های بسیاری است. دو رودخانه مشهور ولش و بالهارود از این این ارتفاعات سرچشمه گرفته است. بالارفتن از کوه‌های باغرو کار هر کسی نیست؛ پس اگر مدت زیادی است کهورزش نمی کنید، تا ارتفاع زیاد بالا نروید. ممکن است برای پایین‌آمدن با مشکل مواجه شوید. حتماً کفش مناسب کوهنوردی بپوشید.

جنگل مشه

جنگل مشه یکی از جنگل‌های ناشناخته اردبیل است. با این حال هستند گردشگرانی که طبیعت اردبیل را می‌شناسند و در هر سفر یا جان و دل به این جنگل سفر می‌کنند. اینکه می‌گوییم جنگل مشه ناشناخته است به معنی نبود امکانات نیست. این جنگل امکانات تفریحی و رفاهی کاملی دارد. می‌توانید در رودخانه این جنگل شنا کنید. خنک با صدای آواز پرندگان از دیگر امکانات خاص این جنگل است.

آبشار شورشورنه

آبشار شورشورنه از صخره‌ای بزرگ به پایین می‌ریزد. در میانه این صخره غاری با صفا وجود دارد که می‌توانید داخل آن بروید. رسیدن به این آبشار کمی سخت است. چراکه فاصله دو صخر کم است. آب آبشار گوارا است. آبی خنک و تمیز که در محل زندگی‌ ما پیدا نمی‌شود؛ پس تا می‌توانید از این آب بنوشید و لذت ببرید.

بهترین زمان سفر به جنگل فندقلو

همان‌طور که در بخش‌های اول در ایرانکده اشاره کردیم در جنگل فندقلو برخلاف دیگر مناطق در تابستان هم چنان هوای گرمی را تجربه نخواهید کرد پس بهتر است برای برنامه ریزی سفر به جنگل فندقلو در فصل بهار و تابستان به فکر باشید.

درست زمانی که تمامی مراتع سرسبز بوده و دشت گل‌های بابونه زیبایی منطقه را صد چندان کرده است. زمستان سخت و سرد این جنگل به دلیل کوهستانی بودن منطقه بی شک انتخاب خوبی برای سفر نیست اما پیشنهاد ایرانکده به شما این است که اگر می‌توانید سرمای هوا را به جان بخرید در پاییز سری به این جنگل زده و از تماشای جنگلی مه گرفته، درختان با هزار رنگ پاییزی و بوی خاک باران زده به مشام می‌رسد خود را غرق در این همه حس خوب کنید.

مسیر دسترسی به جنگل فندقلو

مسیرهای گوناگونی برای رفتن و لذت بردن از طبیعت این جنگل وجود دارد:

مسیر گردنه حیران

اگر از آستارا به‌سمت اردبیل حرکت می‌کنید و حدود ۲۰۰ متر قبل از تونل حیران، وارد یک جاده فرعی در سمت راست جاده منتهی به تونل شوید. این جاده فرعی از بالای تونل رد می‌شود و بعد از حدود یک کیلومتر به یک دوراهی می‌رسد که در آنجا جاده سمت راست دوباره به جاده اردبیل وصل می‌شود و جاده سمت چپ راه رسیدن به ایستگاه بالایی تله‌کابین، رستوان حیران و بعد از آن جنگل فندقلو است.

مسیر شهر اردبیل

سه راهی جاده اردبیل به شهر آستارا در نزدیکی شهر نمین قرار دارد. در این مسیر و قبل از رسیدن به شهر نمین، بعد از جایگاه CNG نمین یک جاده فرعی وارد روستای «دودران» می‌شود. همین جاده را ادامه دهید تا به خانقاه سفلی و بعد از آن روستای آرپاتپه برسید. در روستای آرپاتاپه در چهارراه به‌سمت بروید و در ادامه بعد از حدود چهار کیلومتر به پارکینگ فندقلو می‌رسید.

مسیر کوه پیمایی

با توجه به موقعیت کوهستانی منطقه، مسیرهای راهپیمایی متعددی برای رسیدن به جنگل فندقلو وجود دارد؛ ولی در این میان مسیرهای دریاچه سوها و آبشار لاتون بهترین مسیرهای کوهنوردی محسوب می‌شوند. توقف‌گاه هر دو مسیر آبگرم «مشه سویی» است.