کم‌خونی چیست؟ علائم آن و راه درمان چیست؟
کم‌خونی یا آنمی اختلال خونی شایعی است که در آن گلبول های قرمزیا هموگلوبین کافی در خون وجود ندارد. هموگلوبینی که در گلبولهای قرمز خون وجود دارد باعث می‌شود تا اکسیژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مویرگ ها به بافت های مختلف بدن برسد. ازآنجایی که تمام سلول های بدن برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارند، کمبود آن باعث هیپوکسی می شود
خون ریزی متوالی در زمان‌های قاعدگی یا به دلیل زخم معده یا سرطان می‌تواند باعث فقر آهن و کم‌خونی در بدن شود.
اگر مواد غذایی که روزانه مصرف می‌شود دارای مقدار کمی آهن باشد یا در رژیم غذایی گوشت را حذف کنیم یا در کودکان شیرخوار که فقط ازشیر مادر استفاده می‌کنند، کمبود آهن به وجود می‌آید.
خانم‌های باردار و مخصوصاً کسانی که در حال شیردهی هستند به دلیل سیستم عملکردی بدن چند برابر بیشتر از آقایان به آهن نیاز دارند و رژیم غذایی آن‌ها باید غنی از آهن باشد.
علائم کم‌خونی
مهمترین علامت کم‌خونی احساس خستگی زودرس و فرسودگی است. علائم دیگر شامل این موارد است:
- ضعف
- رنگ پریدگی و بستر ناخن و پوست
- ضربان نامنظم یا تند قلب
- کوتاهی نفس
- درد قفسه سینه
- احساس سبکی در سر یا سرگیجه خفیف
- مشکلات شناختی
- بی‌حسی، کرختی یا سردی انتهای اندام ها
- سردرد
ممکن است در ابتدا این بیماری آنقدر خفیف باشد که متوجه علائم آن نشوید. اما شدت علائم با پیشرفت کم‌خونی افزایش می‌یابند. بی خوابی درشب هم علائم کم‌خونی است.
راه های درمان کم خونی
در ادامه به روش های درمانی برای انواع کم خونی می پردازیم:
1. درمان کم خونی فقر آهن
به طور معمول روش درمان این نوع کم‌خونی مصرف مکمل های آهن و تغییر رژیم غذایی است.
2. درمان کم‌خونی آپلاستیک
درمان شامل تزریق خون برای افزایش سطح گلبولهای خون است. علاوه بر این ممکن است فرد به پیوند مغز استخوان نیز نیاز داشته باشد.
3. درمان کم‌خونی داسی شکل
درمان شامل اکسیژن، مسکن، مایعات خوراکی و وریدی برای کنترل درد و پیشگیری از عوارض باشد. علاوه بر این پزشک ممکن است به شما تزریق خون، و دریافت آنتی بادی و اسید فولیک را نیز توصیه کند. یک داروی ضد سرطان با نام hydroxyurea نیز ممکن است برای درمان کم خونی داسی شکل مورد استفاده قرار گیرد.
4. درمان کم‌خونی تالاسمی:
اغلب موارد تالاسمی خفیف است و به درمان خاصی نیاز ندارد. در موارد شدید فرد نیاز به تزریق خون، قرص مکمل آهن با اسید فولیک و دارو درمانی، برداشتن طحال و پیوند مغز استخوان (بسته به تشخیص پزشک) دارد.
5. اگر عامل کم‌خونی، از دست دادن خون به دلایل دیگری جز قاعدگی باشد
محل خونریزی مشخص و سپس جلوی آن را بگیرید حتی ممکن است نیازمند جراحی باشد.
6. کم‌خونی ناشی از فقر ویتامن‌ها باشد
رژیم غذایی غنی و مصرف مکمل توصیه می‌شود.
7. اگر سیستم گوارشی شما در جذب ویتامین ب 12 از طریق رژیم غذایی دچار مشکل باشد
تزریق این ویتامین برای جبران کمبود آن توصیه می شود. در ابتدا ممکن است لازم باشد که این تزریق ها به صورت روزانه انجام شده و پس از آن هر ماه برای کل عمر – بسته به شرایط فرد – توصیه می‌شود.
8. کم‌خونی ناشی از بیماریهای مزمن
درمان مشخصی ندارد. درواقع پزشک شما احتمالا روی درمان عامل زمینه‌ای اولیه تمرکز خواهد کرد. اگر علائم این کم‌خونی شدید باشد، تزریق خون یا تزریق هورمون سنتتیکی که به طور معمول توسط کلیه‌ها ساخته می‌شود (اریتروپویتین) می‌تواند به تحریک تولید گلبولهای قرمز توسط خون و کاهش خستگی کمک کند.
